ZASIŁEK RODZINNY
Zasiłek rodzinny przysługuje rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo osobie uczącej się. Przysługuje on rodzinom, w których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 674 zł lub 764 zł netto w przypadku rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym.
Od 1 listopada 2016 r. do 31 października 2019 r. wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
- 95 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia,
- 124 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia,
- 135 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Zasiłek rodzinny przysługuje na dziecko do ukończenia:
- 18 roku życia,
- 21 roku życia, pod warunkiem, że kontynuuje naukę w szkole,
- 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki:
- dodatek z tytułu urodzenia dziecka – w kwocie 1000 zł jednorazowo,
- dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w kwocie 400 zł miesięcznie,
- dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka w kwocie 193 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386 zł na wszystkie dzieci; w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160 zł na wszystkie dzieci,
- dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego w kwocie:
- 90 zł miesięcznie na dziecko do ukończenia 5 roku życia,
- 110 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia,
- dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego w kwocie 100 zł jednorazowo w każdym roku szkolnym,
- dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
- na pokrycie dodatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły w kwocie 113 zł miesięcznie – dodatek jest wypłacany przez 10 miesięcy w roku od września do czerwca,
- na pokrycie dodatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły w kwocie 69 zł miesięcznie – dodatek jest wypłacany przez 10 miesięcy w roku od września do czerwca,
- dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej - 95 zł.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
- dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
- dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej;
- osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
- pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko,
- osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, chyba, że:
- drugi z rodziców dziecka nie żyje,
- ojciec dziecka jest nieznany,
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone albo
- sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.
ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY przysługuje:
- niepełnosprawnemu dziecku,
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia,
- osobie, która ukończyła 75 lat.
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje, jeżeli:
- osoba niepełnosprawna została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie,
- jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją osoby niepełnosprawnej, chyba ,że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej,
- osoba niepełnosprawna jest uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego.
Dokumenty niezbędne do złożenia wniosku o zasiłek pielęgnacyjny:
1. wniosek na urżędowym formularzu
2. orzeczeniu o niepełnosprawności w przypadku osób przed 75 rokiem życia
"BECIKOWE"
Z tytułu urodzenia się żywego dziecka przysługuje jednorazowa zapomoga w wysokości 1000 zł na jedno dziecko. Świadczenie to, podobnie jak wszystkie świadczenia rodzinne, jest wolne od podatku dochodowego.
Z wnioskiem o jednorazową zapomogę tytułu urodzenia się żywego dziecka może wystąpić:
- matka lub ojciec dziecka;
- opiekun prawny dziecka;
- opiekun faktyczny dziecka (oznacza to osobę faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka).
Kryterium dochodowe
Od 1 stycznia 2013 r. prawo do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowego) jest uzależnione od kryterium dochodowego, które wynosi 1922 zł netto miesięcznie w przeliczeniu na osobę w rodzinie. Podstawą do obliczenia kryterium dochodowego są na chwilę obecną dochody uzyskane w 2017 r. Prawo do w/w świadczenia ustala się z uwzględnieniem określonych ustawą o świadczeniach rodzinnych przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu.
W celu uzyskania szczegółowych, wiążących informacji dotyczących sposobu ustalania dochodu w indywidualnej sprawie prosimy o kontakt z pracownikami GOPS Wilczyn pookój nr 7, którzy ustalą w indywidualnej sprawie sytuację dochodową i rozstrzygną czy świadczenie wychowawcze przysługuje.
Zaświadczenie lekarskie
Wnioskodawca jest zobowiązany przedstawić wraz z wnioskiem zaświadczenie, że matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż do 10 tygodnia ciąży do dnia porodu.
Zaświadczenie o pozostawaniu matki dziecka pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu może wystawić lekarz lub położna.
Wzór zaświadczenia został określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobieta w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką (Dz. U. Nr 183, poz. 1234).
Termin złożenia wniosku
Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. W przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego wniosek składa się w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia, nie później niż do ukończenia przez dziecko 18-go roku życia. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
Informacja dla osób, których członek rodziny przebywa lub pracuje w innym kraju Unii Europejskiej
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka nie wchodzi aktualnie w zakres przedmiotowy koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. W związku z tym, wykonywanie pracy za granicą przez jednego z rodziców nie ma znaczenia dla właściwości organu do wydania decyzji w sprawie.
ŚWIADCZENIE RODZICIELSKIE
Świadczenie rodzicielskie od 01-01-2016 r. dla osób, które urodziły dziecko, a które nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Uprawnieni do pobierania tego świadczenia będą więc m.in. bezrobotni (niezależnie od rejestracji lub nie w urzędzie pracy), studenci, rolnicy, a także wykonujący prace na podstawie umów cywilnoprawnych. Także osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli nie będą pobierały zasiłku macierzyńskiego będą mogły ubiegać się o świadczenie rodzicielskie.
Świadczenie rodzicielskie będzie wypłacane w wysokości 1000 zł miesięcznie netto.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje:
- obywatelom polskim,
- cudzoziemcom:
- do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
- jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
- przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650, z późn. zm.), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- posiadającym kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy
- jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej (art. 1 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2220) zwanej dalej „ustawą”.
Świadczenie rodzicielskie przysłuuje:
- matce albo ojcu dziecka*;
- opiekunowi faktycznemu dziecka (tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka) w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia;
- rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do ukończenia 10. roku życia;
- osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14 roku życia.
*Świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka w przypadku:
- skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego na wniosek matki dziecka po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka;
- śmierci matki dziecka;
- porzucenia dziecka przez matkę.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez okres:
- 52 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka;
65 tygodni - w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci;
- 67 tygodni - w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci;
- 69 tygodni - w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci;
- 71 tygodni - w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.
WAŻNE !
W dniu 19 marca 2025 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. z 2024, poz. 1871), wprowadzające dodatkowy uzupełniający urlop macierzyński do 8 tygodni lub do 15 tygodni – w zależności od okresu hospitalizacji i tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko, lub jego masy urodzeniowej. W konsekwencji zmian dokonanych w kodeksie pracy oraz w przepisach regulujących przysługiwanie zasiłku macierzyńskiego zostały również wprowadzone zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych dotyczące świadczenia rodzicielskiego.
Zgodnie z dodanymi w art. 17c ustawy o świadczeniach rodzinnych ust. 3a–3f, prawo do świadczenia rodzicielskiego zostanie wydłużone odpowiednio o te same okresy wskazane w znowelizowanych przepisach Kodeksu pracy (tj. w wymiarze do 15 tygodni - dla rodziców dzieci urodzonych do 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową do 1000 g, albo w wymiarze do 8 tygodni - dla rodziców dzieci urodzonych po 28. tygodniu ciąży).
W art. 17c ustawy o świadczeniach rodzinnych, po ust. 3, dodano ust. 3a–3f w brzmieniu:
„3a. W przypadku urodzenia dziecka:
1) przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g
okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka
w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie;
2) po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą
urodzeniową większą niż 1000 g okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień
za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie;
3) po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka
w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych
dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie, okresy, o których mowa w ust.
3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5.
dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.
3b. Okres wydłużenia, o którym mowa w ust. 3a, potwierdza się na podstawie zaświadczenia
wydanego przez szpital, w którym przebywało dziecko. Zaświadczenie zawiera informacje o
okresie pobytu dziecka w szpitalu oraz o urodzeniu dziecka:
1) przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g;
2) po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą
urodzeniową większą niż 1000 g;
3) po ukończeniu 37. tygodnia ciąży.
3c. W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie przy ustalaniu
prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego na zasadach
określonych w ust. 3a należy uwzględnić wagę dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz
okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.
3d. Przy ustalaniu prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego na
zasadach określonych w ust. 3a okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8 albo 15 tygodnia po porodzie sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego
tygodnia.
3e. Ustalenie prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego na
zasadach określonych w ust. 3a–3d następuje jednorazowo na wniosek osoby uprawnionej
złożony najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca następującego po upływie okresów, o których
mowa w ust. 3.
3f. Osoba, o której mowa w ust. 1 pkt 2–4, ma prawo do wydłużenia okresu przysługiwania
świadczenia rodzicielskiego na zasadach określonych w ust. 3a, jeżeli pobyt dziecka w szpitalu
miał miejsce odpowiednio po objęciu dziecka opieką lub po przysposobieniu dziecka.”
Natomiast w art. 17c w ust. 9 pkt 1 określono, że świadczenie rodzicielskie nie będzie
przysługiwać także w przypadku, gdy co najmniej jeden z rodziców dziecka lub osoba, o której
mowa w ust. 1 pkt 2 lub 3, otrzymuje zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu
macierzyńskiego.
Aby objąć wsparciem jak największą grupę osób i zapewnić rodzicom jak największe wsparcie materialne w pierwszym okresie życia dziecka, świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie nie jest uzależnione od kryterium dochodowego(jest to kwota netto, gdyż świadczenie rodzicielskie nie podlega opodatkowaniu, ani innym obciążeniom).
Kwotę świadczenia rodzicielskiego przysługującą za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
Osobie uprawnionej do świadczenia rodzicielskiego przysługuje:
- w tym samym czasie jedno świadczenie rodzicielskie bez względu na liczbę wychowywanych dzieci;
- jedno świadczenie rodzicielskie w związku z wychowywaniem tego samego dziecka.
Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:
- co najmniej jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka (tj. osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka), lub rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;
- dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej - w przypadku matki lub ojca lub osoby, która przysposobiła dziecko;
- jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka (tj. osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka), lub rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, nie sprawują lub zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki;
- w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, świadczenia pielęgnacyjnego przyznanego na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2023 r., specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
- osobom uprawnionym do świadczenia rodzicielskiego przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, od miesiąca objęcia dziecka opieką, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, od dnia objęcia dziecka opieką.
W przypadku złożenia wniosku po terminie, nie później jednak niż w okresie 52 tygodni, w przypadku urodzenia (przysposobienia, objęcia opieką) jednego dziecka i odpowiednio dłużej w przypadku urodzenia (przysposobienia, objęcia opieką) więcej dzieci, prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.
W przypadku gdy świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka, termin 3 miesięcy, jest liczony od dnia skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, śmierci matki dziecka lub porzucenia dziecka przez matkę.
W przypadku zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych i świadczeń opiekuńczych w szczególności zaistnienia okoliczności wymienionych powyżej, zmiany danych zawartych we wniosku, uzyskania nowego dochodu,
w tym również w przypadku wyjazdu osoby uprawnionej lub członka rodziny tej osoby poza granicę Rzeczypospolitej Polskiej, osoba ubiegająca się jest obowiązana niezwłocznie powiadomić o tych zmianach podmiot realizujący świadczenia rodzinne.
Niepoinformowanie organu właściwego prowadzącego postępowanie w sprawie świadczeń rodzinnych o zmianach, o których mowa powyżej, może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, a w konsekwencji koniecznością ich zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.